www.schron39.fora.pl

matthias.skl

Poniżej zamieszczam wszystkie podstawowe informacje o historii Obszaru Warownego "Śląsk" i jego obiektach. Są one niezbędne dla początkujących, oraz ułatwiają wymianę i zrozumienie informacji z Forum.

1) Historia w skrócie:

"OWŚ" to polska ufortyfikowana pozycja obronna budowana w latach 1933-39, rozciągająca się od miejscowości Przeczyce na północy po miejscowość Wyry na południu. Składała się z umocnień stałych i polowych (około 200 obiektów bojowych, pozornych i pomocniczych). Zadaniem tych umocnień była obrona Górnośląskiego Obszaru Przemysłowego (GOP) przed spodziewaną agresją niemiecką. Niestety umocnienia te nie mogły się sprawdzić w walce, ponieważ atakujące na początku września 1939 roku wojska niemieckie przełamały polską obronę pod Mikołowem i w tzw. Korytarzu Pszczyńskim (gdzie nie zdołano dokończyć linii obronnej). W efekcie w nocy z 2 na 3 września 1939 roku linia umocnień została opuszczona przez wojska polskie. Na niektórych odcinkach, na krótko przed wojną dochodziło do potyczek z niemieckimi dywersantami z oddziałów "Freikorps" *, które ponosiły ciężkie straty w walce z WP i Powstańcami Śląskimi.

a) historia

[link widoczny dla zalogowanych]

b) mapa z poszczególnymi odcinkami umocnień i ich szczegółowe opisy

[link widoczny dla zalogowanych]

Cała ta linia umocnień dowodzona była z dwukondygnacyjnego schronu dowodzenia zlokalizowanego w Chorzowie. Obecnie staraniem Pro Fortalicium, obiekt ten znajduje się w remoncie, i zostanie udostępniony do zwiedzania, jako izba muzealna.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Zdjęcie archiwalne schronu dowodzenia z około 1940 roku (fot. Bolesław Suszka):
[link widoczny dla zalogowanych]

* Zdjęcie archiwalne przedstawiające członków Freikorpsu, którzy nadzorują Polaków usuwających drut kolczasty z okolicy ciężkiego schronu bojowego Nr 26 (punkt oporu "Nowy Bytom"), którego widać w oddali (fot. Internet):
[link widoczny dla zalogowanych]

2) Budowa obiektów

Wszystkie obiekty budowane były w ścisłej tajemnicy. Teren budowy był ogrodzony wysokim drewnianym płotem, oraz dobrze pilnowany. Niestety w niemieckiej pracy szpiegowskiej z 1939 roku, znajduje się szczegółowy opis, dokumentacja fotograficzna, oraz mapa polskich umocnień.

Niemiecka mapa szpiegowska - stan polskich fortyfikacji na 15 czerwca 1939:
[link widoczny dla zalogowanych]

Niemieckie zdjęcie szpiegowskie przedstawiające budowę jednego ze schronów punktu oporu "Łagiewniki" (fot. Oberkommando des Heeres, Denkschrift über die polnische Landebefestigung, Berlin 1941):
[link widoczny dla zalogowanych]

3) Typy obiektów

Generalnie wszystkie obiekty budowane w latach 1933-39 można zakwalifikować do poszczególnych typów "33", "35", "36", "37" i "39" na podstawie pewnych cech charakterystycznych obiektów budowanych w poszczególnych latach.

Po wybudowaniu, większość schronów malowana była w kolory maskujące, a dodatkowy kamuflaż stanowiła siatka maskująca.

Zdjęcie archiwalne jednego z obiektów punktu oporu "Niezdara", z widoczną siatką maskującą (fot. [link widoczny dla zalogowanych]):
[link widoczny dla zalogowanych]

Niektóre schrony bojowe maskowane były cegłami na budynki (a nie przy użyciu farbo maskowania i siatki maskującej).

Przykładem jest jeden ze schronów punktu oporu "Bobrowniki" (fot. Oberkommando des Heeres, Denkschrift über die polnische Landebefestigung, Berlin 1941):
[link widoczny dla zalogowanych]

Oprócz obiektów bojowych, budowano jeszcze pozorne i pozorno - bojowe (które swym wyglądem miały imitować schrony ciężkie), oraz bierne (pełniące rolę magazynów amunicji, materiałów wybuchowych itp.).

Obiekt pozorny z punktu oporu "Bobrowniki" (fot. Oberkommando des Heeres, Denkschrift über die polnische Landebefestigung, Berlin 1941):
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

4) Klasy odporności

Oficjalnie zostały wprowadzone w 1937 roku, i regulowały grubości poszczególnych elementów schronu na uderzenia pocisków artyleryjskich. Wyróżniamy klasy od "A" (najlżejsza) do "E" (najcięższa), z tym że na Śląsku standardem była "D".

[link widoczny dla zalogowanych]

5) Typy pancerzy

We wszystkich obiektach stosowano różnego rodzaju elementy pancerne (bojowo obserwacyjne kopuły pancerne dla ckm, pancerze strzelnic, drzwi, zamknięcia itp.).

[link widoczny dla zalogowanych]

6) Uzbrojenie obiektów bojowych:

- ciężki karabin maszynowy Browning wz.30 w ilości 2-3 na schron, czasem więcej. Był on instalowany w ściennych strzelnicach ckm * i bojowych kopułach pancernych na specjalnych lawetach **

* Rekonstrukcja karabinu maszynowego wz.30 w strzelnicy ściennej (za tarczą pancerną), w schronie Nr 52 (Dobieszowice, ul. Wesoła):
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

* Rekonstrukcja karabinu maszynowego wz.30 w strzelnicy ściennej mod.39, w schronie "Sowiniec" (Gostyń, ul. Tęczowa):
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

* Zdjęcia archiwalne strzelnic mod. 36 i 39 (fot. Oberkommando des Heeres, Denkschrift über die polnische Landebefestigung, Berlin 1941):
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

** Rysunek obserwacyjno - bojowej kopuły mod.37 autorstwa Jerzego Sadowskiego:
[link widoczny dla zalogowanych]

- ręczny karabin maszynowy Browning wz.28 w ilości 1-2 na obiekt, czasem więcej. Stosowany był w strzelnicach obrony wejścia, i dodatkowych strzelnicach rkm

- armaty przeciwpancerne, czyli armaty polowe Hotchkiss wz.85 i Bofors wz.36 (znajdowały się w specjalnie do tego przystosowanych izbach bojowych, z których można było prowadzić ogień przez otwory strzelnic działowych, lub garażach, z których w razie potrzeby były wytaczane), i polska armata forteczna z Pruszkowa wz.37 (mocowana na specjalnej lawecie, umieszczona w uniwersalnej strzelnicy ściennej)

Forteczna armata ppanc. jednego ze schronów punktu oporu "Niezdara" (fot. Oberkommando des Heeres, Denkschrift über die polnische Landebefestigung, Berlin 1941):
[link widoczny dla zalogowanych]

- karabin przeciwpancerny wz.35 "Ur"
- moździerz wz.31
- armata wz.97 jako broń artyleryjska (stosowana w tzw. "tradytorach")
- broń osobista załogi (karabiny Mauser wz.29 i pistolety - np. wz.35 "Vis")

7) Łączność między poszczególnymi obiektami

Stosowano łączność kablową, optyczną i radiową.

ą) łączność kablowa:

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

b) łączność optyczna:

[link widoczny dla zalogowanych]